Lấy mẫu bê tông là gì?
Lấy mẫu bê tông là quá trình thu thập một phần bê tông đại diện cho toàn bộ khối bê tông tại một vị trí cụ thể. Mẫu bê tông này sau đó được đem đi thử nghiệm để xác định các đặc tính cơ lý như cường độ nén, độ rão mác, độ co ngót,…
Tầm quan trọng của tiêu chuẩn lấy mẫu bê tông
Có thể khẳng định, tiêu chuẩn lấy mẫu bê tông chính xác chính là nền tảng để đánh giá chất lượng công trình một cách toàn diện và khách quan. Nó mang lại những lợi ích thiết thực sau:
Tiêu chuẩn lấy mẫu bê tông giúp đánh giá chất lượng công trình xây dựng
Thông qua kết quả thử nghiệm mẫu bê tông, ta có thể đánh giá chính xác chất lượng bê tông tại vị trí lấy mẫu. Từ đó, đưa ra kết luận về chất lượng thi công, chất lượng vật liệu và sự tuân thủ theo các tiêu chuẩn kỹ thuật.
Khả năng chịu tải của kết cấu bê tông
Cường độ chịu nén của bê tông là yếu tố then chốt quyết định khả năng chịu tải của kết cấu. Các tiêu chuẩn lấy mẫu bê tông giúp xác định chính xác cường độ chịu nén, từ đó đảm bảo an toàn cho công trình khi chịu tác động của tải trọng.
Độ bền vững và tuổi thọ của công trình
Độ bền vững và tuổi thọ của công trình phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có chất lượng bê tông. Việc lấy mẫu bê tông chính xác giúp đánh giá khả năng chống thấm, chống nứt, chống co ngót của bê tông, từ đó dự đoán độ bền vững và tuổi thọ của công trình.
Phòng ngừa các rủi ro về nứt vỡ, thấm nước
- Bê tông có chất lượng kém có thể dẫn đến hiện tượng nứt vỡ, thấm nước, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết cấu và thẩm mỹ công trình.
- Việc lấy mẫu bê tông chính xác giúp phát hiện sớm những vấn đề tiềm ẩn trong bê tông, từ đó có biện pháp khắc phục kịp thời, phòng ngừa các rủi ro về nứt vỡ, thấm nước.
Kiểm soát chất lượng thi công và vật liệu
Kết quả thử nghiệm mẫu bê tông cung cấp thông tin về chất lượng thi công và vật liệu sử dụng. Từ đó, nhà thầu có thể điều chỉnh quy trình thi công và lựa chọn vật liệu phù hợp để đảm bảo chất lượng công trình đạt tiêu chuẩn.
Lựa chọn phương pháp lấy mẫu bê tông phù hợp
Lấy mẫu bê tông tươi (theo tiêu chuẩn TCVN 3105:2022)
- Phương pháp: Sử dụng khuôn mẫu để lấy mẫu trực tiếp từ hỗn hợp bê tông tươi tại hiện trường.
- Ưu điểm: Đơn giản, nhanh chóng, ít tốn kém.
- Nhược điểm: Độ chính xác có thể bị ảnh hưởng bởi sự phân tầng của bê tông tươi.
- Tiêu chuẩn áp dụng: TCVN 3105:2022 – Hỗn hợp bê tông và bê tông – Lấy mẫu, chế tạo và bảo dưỡng mẫu thử.
Lấy mẫu bê tông cứng (theo tiêu chuẩn TCVN 9335:2011)
- Phương pháp: Sử dụng khoan hoặc đục để lấy mẫu từ khối bê tông cứng đã thi công.
- Ưu điểm: Độ chính xác cao, ít bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài.
- Nhược điểm: Phức tạp, tốn thời gian và chi phí cao hơn.
- Tiêu chuẩn áp dụng: TCVN 9335:2011 – Bê tông và vữa – Phương pháp lấy mẫu.
Trang thiết bị tiêu chuẩn lấy mẫu bê tông cần thiết
Trang thiết bị tiêu chuẩn lấy mẫu bê tông tươi
- Khuôn mẫu:
- Ưu điểm: Đơn giản, dễ sử dụng, nhiều kích thước.
- Nhược điểm: Độ chính xác có thể bị ảnh hưởng bởi sự phân tầng của bê tông tươi.
- Muỗng hoặc xẻng:
- Ưu điểm: Dễ dàng lấy mẫu từ nhiều vị trí.
- Nhược điểm: Khó kiểm soát lượng mẫu lấy được.
- Máy đầm tay hoặc máy đầm:
- Ưu điểm: Đảm bảo độ chặt của mẫu bê tông.
- Nhược điểm: Cần có kỹ năng sử dụng để tránh làm ảnh hưởng đến chất lượng mẫu.
- Vải ẩm:
- Công dụng: Che phủ khuôn mẫu để bảo dưỡng mẫu bê tông.
Trang thiết bị cho phương pháp lấy mẫu bê tông cứng
- Máy khoan hoặc đục bê tông:
- Phân loại:
- Máy khoan điện: Phổ biến, dễ sử dụng.
- Máy khoan bê tông dùng pin: Linh hoạt, dễ di chuyển.
- Máy đục bê tông: Dùng cho bê tông cứng, có độ dày lớn.
- Lựa chọn: Dựa vào độ cứng của bê tông, kích thước mẫu cần lấy và điều kiện thi công.
- Phân loại:
- Mũi khoan hoặc mũi đục:
- Phân loại:
- Mũi khoan bê tông: Phổ biến, nhiều kích cỡ.
- Mũi khoan kim cương: Dùng cho bê tông cốt thép.
- Mũi đục bê tông: Dùng cho bê tông cứng, có độ dày lớn.
- Lựa chọn: Dựa vào loại bê tông, kích thước mẫu cần lấy và độ cứng của bê tông.
- Phân loại:
- Búa:
- Công dụng: Dùng để đập vỡ mẫu bê tông lớn.
- Cọ quét:
- Công dụng: Vệ sinh bụi bẩn trên bề mặt mẫu bê tông.
- Giấy thấm:
- Công dụng: Lau khô bề mặt mẫu bê tông trước khi bảo quản.
- Vải hoặc túi nilon:
- Công dụng: Bảo quản mẫu bê tông trong quá trình vận chuyển.
Bảng so sánh ưu nhược điểm của các dụng cụ lấy mẫu bê tông:
Dụng cụ | Ưu điểm | Nhược điểm |
Khuôn mẫu | Đơn giản, dễ sử dụng, nhiều kích thước | Độ chính xác có thể bị ảnh hưởng bởi sự phân tầng của bê tông tươi |
Muỗng hoặc xẻng | Dễ dàng lấy mẫu từ nhiều vị trí | Khó kiểm soát lượng mẫu lấy được |
Máy đầm tay hoặc máy đầm | Đảm bảo độ chặt của mẫu bê tông | Cần có kỹ năng sử dụng để tránh làm ảnh hưởng đến chất lượng mẫu |
Máy khoan điện | Phổ biến, dễ sử dụng | Khó sử dụng cho bê tông cứng, có độ dày lớn |
Máy khoan bê tông dùng pin | Linh hoạt, dễ di chuyển | Giá thành cao hơn so với máy khoan điện |
Máy đục bê tông | Dùng cho bê tông cứng, có độ dày lớn | Khó sử dụng, cần có kỹ năng cao |
Mũi khoan bê tông | Phổ biến, nhiều kích cỡ | Khó sử dụng cho bê tông cốt thép |
Mũi khoan kim cương | Dùng cho bê tông cốt thép | Giá thành cao |
Mũi đục bê tông | Dùng cho bê tông cứng, có độ dày lớn | Khó sử dụng, cần có kỹ năng cao |
Quy trình lấy mẫu bê tông chi tiết
Quy trình lấy mẫu bê tông tươi (theo TCVN 3105:2022)
Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ và khu vực lấy mẫu
- Chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ cần thiết: khuôn mẫu, muỗng hoặc xẻng, máy đầm tay hoặc máy đầm, vải ẩm.
- Lựa chọn khu vực lấy mẫu đại diện cho chất lượng bê tông tại vị trí cần kiểm tra.
- Vệ sinh sạch sẽ khu vực lấy mẫu và khuôn mẫu.
Bước 2: Lấy mẫu bê tông tươi
- Sử dụng muỗng hoặc xẻng để lấy hỗn hợp bê tông tươi từ nhiều vị trí khác nhau trong xe trộn hoặc tại vị trí đổ bê tông.
- Đảm bảo lấy đủ lượng mẫu theo yêu cầu (thường là 12 lít).
- Tránh lấy mẫu ở các vị trí tiếp xúc với cốp pha hoặc cốt thép.
Bước 3: Đổ bê tông vào khuôn mẫu
- Đổ nhanh hỗn hợp bê tông tươi vào khuôn mẫu đã chuẩn bị.
- San phẳng bề mặt bê tông bằng dao hoặc thước.
- Sử dụng máy đầm tay hoặc máy đầm để đầm chặt bê tông trong khuôn mẫu.
- Đảm bảo đầm đều và liên tục cho đến khi mặt bê tông nhẵn phẳng và không còn bọt khí.
Bước 4: Bảo dưỡng mẫu bê tông tươi
- Che phủ khuôn mẫu bằng vải ẩm để giữ ẩm cho bê tông.
- Bảo dưỡng mẫu tại điều kiện nhiệt độ, độ ẩm phù hợp theo quy định (thường là 20°C ± 2°C và độ ẩm tương đối trên 90%).
- Sau 24 giờ, tháo khuôn mẫu và tiếp tục bảo dưỡng mẫu bê tông trong môi trường ẩm cho đến khi đạt cường độ cần thiết cho thử nghiệm.
Bước 5: Ghi chép thông tin
- Ghi chép đầy đủ thông tin về mẫu bê tông bao gồm:
- Dự án, công trình.
- Vị trí lấy mẫu.
- Ngày giờ lấy mẫu.
- Loại bê tông.
- Cấp độ bê tông.
- Điều kiện thi công.
- Chữ ký của người lấy mẫu.
Quy trình lấy mẫu bê tông cứng (theo TCVN 9335:2011)
Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ và khu vực lấy mẫu
- Chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ cần thiết: máy khoan hoặc đục bê tông, mũi khoan hoặc mũi đục phù hợp, búa, cọ quét, giấy thấm, vải hoặc túi nilon.
- Lựa chọn khu vực lấy mẫu đại diện cho chất lượng bê tông tại vị trí cần kiểm tra.
- Vệ sinh sạch sẽ khu vực lấy mẫu.
Bước 2: Xác định vị trí lấy mẫu
- Xác định vị trí lấy mẫu theo yêu cầu của thiết kế hoặc quy định của cơ quan quản lý.
- Đánh dấu vị trí lấy mẫu bằng bút lông hoặc phấn.
Bước 3: Khoan hoặc đục mẫu
- Sử dụng máy khoan hoặc đục bê tông để khoan hoặc đục mẫu bê tông tại vị trí đã đánh dấu.
- Kích thước mẫu phải phù hợp với yêu cầu thử nghiệm (thường là 100mm x 100mm x 150mm).
- Cẩn thận để tránh làm vỡ hoặc hư hỏng mẫu bê tông.
Bước 4: Vệ sinh và bảo quản mẫu:
- Vệ sinh bụi bẩn trên bề mặt mẫu bê tông bằng cọ quét và giấy thấm.
- Lau khô bề mặt mẫu bê tông bằng vải sạch.
- Bao bọc mẫu bê tông bằng vải hoặc túi nilon để bảo quản.
- Ghi chép đầy đủ thông tin về mẫu bê tông bao gồm:
- Dự án, công trình.
- Vị trí lấy mẫu.
- Ngày giờ lấy mẫu.
- Loại bê tông.
- Cấp độ bê tông.
- Điều kiện thi công.
- Chữ ký của người lấy mẫu.
Bước 5: Vận chuyển mẫu
Biên bản lấy mẫu bê tông
Tiêu chuẩn lấy mẫu bê tông
Tiêu chuẩn lấy mẫu bê tông tươi là yếu tố quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng công trình xây dựng.
- Theo quy định hiện hành, bê tông trộn sẵn phải đạt tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 3118:1995, và việc lấy mẫu tuân thủ TCVN 4453-1995 và TCVN 326-2004.
- Quy trình lấy mẫu chi tiết và cụ thể cho từng loại công trình, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của kết quả kiểm tra.
Đối với các công trình quy mô lớn như bê tông khối lượng lớn, tiêu chuẩn lấy mẫu được xác định dựa trên khối lượng đổ.
- Cụ thể, với khối đổ trên 1.000 m3, cứ mỗi 500 m3 sẽ lấy một tổ mẫu; còn với khối đổ dưới 1.000 m3, cứ 250 m3 lấy một tổ mẫu.
- Đối với bê tông móng, tiêu chuẩn là cứ 100 m3 lấy một tổ mẫu, nhưng luôn đảm bảo ít nhất một tổ mẫu cho mỗi khối móng.
- Các công trình đặc biệt như móng bệ máy cũng có quy định riêng, với một tổ mẫu cho khối đổ trên 50 m3.
Trong trường hợp các kết cấu như khung, cột, dầm, và bảng vòm, tiêu chuẩn lấy mẫu được áp dụng chặt chẽ hơn, với một tổ mẫu cho mỗi 20 m3 bê tông.
- Đối với bê tông nền và mặt đường, quy định là cứ 200 m3 lấy một tổ mẫu, tuy nhiên vẫn đảm bảo lấy ít nhất một tổ mẫu ngay cả khi khối lượng nhỏ hơn.
- Đặc biệt, đối với cọc nhồi và khoan nhồi, mỗi cọc yêu cầu lấy ba tổ mẫu tại ba vị trí khác nhau: đầu, giữa và cuối cọc.
Quy cách mẫu được chuẩn hóa với kích thước 150mm x 150mm x 150mm, tuân thủ tiêu chuẩn Việt Nam.
- Mỗi tổ mẫu bao gồm ba viên, đảm bảo tính đại diện và độ chính xác trong quá trình kiểm tra.
- Việc lấy mẫu, bảo quản và thử nghiệm được thực hiện bởi nhân viên kiểm tra chất lượng có chuyên môn, đảm bảo tính khách quan và độ tin cậy của kết quả.
- Quy trình này không chỉ giúp kiểm soát chất lượng bê tông mà còn là cơ sở quan trọng để đánh giá và đảm bảo độ bền vững của công trình xây dựng.
Liên hệ Công Ty TNHH Y LINH tại
- 560 Bình Quới, P 28, Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh
- 091 817 4578
- vietnhut1975@gmail.com
Có thể bạn quan tâm: Ống Cống Bê Tông